Τι είναι το Ψυχόδραμα
Υπάρχει ευρέως διαδεδομένη η αντίληψη πως “αν ξέρεις κάτι, το κάνεις κιόλας” και αν δεν το κάνεις είναι επειδή δεν το ξέρεις, δεν το έχεις μάθει. Όμως οι άνθρωποι δεν λειτουργούν μ’ αυτόν τον τρόπο, γιατί η πραγματική ζωή είναι πιο σύνθετη και απρόβλεπτη. Το να ξέρεις τι να κάνεις είναι τελείως διαφορετικό απ’ το να μπορείς να το κάνεις. Το Ψυχόδραμα είναι ένας βαθύς τρόπος να κοιτάξεις την ζωή με όλη την πολυπλοκότητα και το χάος της. Και μάλιστα να το κάνεις αυτό με έναν τρόπο ευθύ, ξεκάθαρο. Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορείς να αντιμετωπίσεις την ζωή με αυτοπεποίθηση και αυθορμητισμό. Η “ψυχή” σχετίζεται με το πνεύμα ή το μυαλό, ενώ το “δράμα” έχει να κάνει με τις ιστορίες που διαδραματίζονται στην καθημερινή ζωή. Συνδυάζοντας το μυαλό με την δράση, το Ψυχόδραμα φτάνει στην πραγματικότητα κάτω από την επιφάνεια. Σε μαθαίνει “να νιώθεις τα χρώματα” και “να βλέπεις τις μυρωδιές”. Μπορεί αυτό να ακούγεται λίγο αεροβατικό, αλλά δεν είναι. Αν πας κάτω από την επιφάνεια, μπορείς να μάθεις πράγματα για τον εαυτό σου και για τους ρόλους που παίζεις που θα σε βοηθήσουν να κάνεις την πραγματική διαφορά στην ζωή σου και τις ζωές των ανθρώπων γύρω σου.
Ρίζες του Ψυχοδράματος
Το Ψυχόδραμα βασίζεται στη φιλοσοφία και τις μεθόδους του ψυχίατρου και πρωτεργάτη της ομαδικής ψυχοθεραπείας Jacob L. Moreno (1889- 1974) που συνέλαβε στις αρχές του 20ου αιώνα. Ήδη από το 1922, ιδρύοντας το θέατρο του αυθορμητισμού, με αναπαραστάσεις των εμπειριών του κοινού ή κοινωνικών καταστάσεων της καθημερινότητας με αυτοσχέδιο, αυθόρμητο τρόπο και ελεύθερο σενάριο, πίστεψε ότι η αυθόρμητη και ελεύθερη δράση του σώματος και της ψυχής έχει μεγάλη θεραπευτική δύναμη και ανέπτυξε την σκηνή ως ολοκληρωμένο αυτογνωσιακό σύστημα, όπου λόγος και πράξη γίνονται ένα, εμβαθύνοντας τρισδιάστατα στην αλήθεια της ψυχής. Σιγά σιγά ενίσχυσε τη φιλοσοφία του με τις βασικές τεχνικές αυτής της μεθόδου, την οποία και αργότερα αποκάλεσε “Ψυχόδραμα”. Μέθοδοι και πρακτικές του ψυχοδράματος εφαρμόζονται από τότε σε διάφορους τομείς και χώρους κοινωνικής ανάπτυξης και ψυχοθεραπείας σε πολλές χώρες του κόσμου.
Ψυχοδραματική Φιλοσοφία
Το Ψυχόδραμα ως ψυχοθεραπευτικό μοντέλο, δεν είναι μέθοδος επίλυσης προβλημάτων, αλλά ανάπτυξης της ζωής μέσα στο άτομο, γι’ αυτό και λέγεται “μέθοδος ανάπτυξης της προσωπικότητας”. Είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης της ζωής με αυθορμητισμό και δημιουργικότητα, όπου αυθορμητισμός στο ψυχόδραμα είναι το να αντιδρά κανείς με τον καταλληλότερο τρόπο, την κατάλληλη στιγμή.
Η ψυχοδραματική φιλοσοφία συνοψίζεται στο ότι, όταν ο αυθορμητισμός και η δημιουργικότητα είναι αναπτυγμένα σε ένα άτομο, δεν υφίστανται ψυχοπαθολογικά προβλήματα. Σκοπός είναι η ανάπτυξη και η διεύρυνση των ικανοτήτων και των νέων ρόλων του παιδιού ή ενήλικα, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί με επαρκή τρόπο σε μια δεδομένη κατάσταση, σε μια δεδομένη στιγμή. Ή, για να το διατυπώσουμε αλλιώς, σκοπός είναι να μπορέσει το άτομο να συσχετιστεί και να ανταποκριθεί στις δύσκολες καταστάσεις της καθημερινότητας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να μην καταλήξουν οι δυσλειτουργικοί τρόποι αντιμετώπισης σε ψυχοπαθολογικές καταστάσεις.
Τι είναι το ΨΥΚΑΠ
Στην καθημερινή μου επαγγελματική πρακτική εφαρμόζω τη φιλοσοφία που αναπτύχθηκε στο Ψυχοδραματικό Κέντρο Ανάπτυξης της Προσωπικότητας (ΨΥΚΑΠ) και στην οποία εκπαιδεύτηκα, με κύριους εκπαιδευτές τον Κωνσταντίνο Λέτσιο και τον Max Clayton.
Αυτός είναι και ο λόγος που παραθέτω τις πληροφορίες για το ΨΥΚΑΠ, στην ιστοσελίδα του οποίου θα βρείτε περισσότερα για την ψυχοδραματική φιλοσοφία που εφαρμόζουμε καθημερινά και η οποία αποτυπώνεται στο συγγραφικό έργο του Dr Max Clayton (TEP: Psychodramatist, Trainer, Educator and Practitioner). Η ιστοσελίδα είναι: www.psychodrama.gr
Το Ψυχοδραματικό Κέντρο Ανάπτυξης της Προσωπικότητας (ΨΥΚΑΠ) ιδρύθηκε το 2000 από τον Κωνσταντίνο Λέτσιο με σκοπό την ανάπτυξη και διάδοση του ψυχοδράματος ως φιλοσοφία ζωής, μέσα από την οποία τα άτομα αναπτύσσουν αυθορμητισμό και δημιουργικότητα.
Το ΨΥΚΑΠ έχει αναγνωριστεί ως πλήρες μέλος της FEPTO (Federation of European Training Organisations), στο Ετήσιο Συνέδριο στην Γλασκώβη της Σκοτίας το 2008 και πρωτίστως αποσκοπεί στην:
α) εκπαίδευση ειδικών στον τομέα της ψυχικής υγείας στις ψυχοδραματικές μεθόδους και τεχνικές, ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόσουν το ψυχόδραμα ως ολοκληρωμένο θεραπευτικό και αυτογνωσιακό σύστημα στους διάφορους τομείς της κοινωνικής ζωής (ψυχοθεραπεία, ανάπτυξη της προσωπικότητας σε εργασιακούς χώρους, σχολεία, οργανισμούς, επιχειρήσεις, κοινότητες, φυλακές κλπ). Tο πρόγραμμα εκπαίδευσης καθώς και ο κώδικας ηθικής δεοντολογίας του κέντρου είναι εναρμονισμένα με τα διεθνή κριτήρια εκπαίδευσης.
β) ανάπτυξη υπηρεσιών στον τομέα της ψυχικής υγείας για άτομα που έχουν άμεση ανάγκη ή επιθυμούν να αναπτύξουν στοιχεία και ικανότητες της προσωπικότητάς τους, μέσα από το ψυχόδραμα, το κοινωνιόδραμα, το παιχνίδι ρόλων (Role playing) ή το play back, σε συνεργασία με το απαραίτητο ειδικευμένο προσωπικό και πιστοποιημένους συνεργάτες του κέντρου.
Σήμερα στο ΨΥΚΑΠ εκπαιδεύονται ειδικοί ψυχικής υγείας (ψυχολόγοι, ψυχίατροι, κοινωνιολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, εργοθεραπευτές, κ.α). Επίσης οργανώνονται θεραπευτικές, βιωματικές ομάδες ψυχοδράματος και διάφορα βιωματικά διήμερα με τη συμμετοχή και τη συνεργασία με άλλους Έλληνες και ξένους ψυχοδραματιστές.
