Μια ματιά στα ενδότερα της κοινωνίας, πέρα από τους θύτες και τα θύματα.
Ο Σχολικός Εκφοβισμός (school bullying) και η Σχολική Βία (school violence), αποτελεί κοινωνικό φαινόμενο που εμφανίζεται στη χώρα μας αλλά και διεθνώς, όλο και συχνότερα. Στην εμφάνιση και αύξηση του επιδρούν πολλοί παράγοντες, ενδοατομικοί (δηλαδή, οι καταστάσεις και εμπειρίες που ο καθένας βιώνει μέσα στην οικογένεια του οδηγούν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του και συνεπώς της στάσης που έχει απέναντι στα άλλα άτομα και στη ζωή) και κοινωνικοί (υποτίμηση των πανανθρώπινων αξιών της συνεργασίας, της επικοινωνίας, του μοιράσματος, της αλληλεγγύης, ατομικισμός, παγκόσμια επίδειξη εξουσίας των δυνατών υπέρ των αδυνάτων κ.ά.).
Το ερώτημα που έντονα αναδύεται σε όλους είναι ‘’γιατί;’’. Γιατί ένα παιδί ή μια παρέα παιδιών να θέλει να στεναχωρήσει ή να βλάψει κάποιον συμμαθητή τους ή μια άλλη παρέα συνομηλίκων; Αναλωνόμαστε να βρούμε αυτό το ‘’επειδή’’ θαρρείς και μπορεί να συνοψιστεί όλη η αλήθεια σε μια πρόταση. Σε μια κοινωνία όπως η ελληνική που ψάχνει για γρήγορες απαντήσεις, λύσεις και απόδοση ευθυνών απλά για να πάμε παρακάτω, φτάνουμε συχνά σε πρόχειρες κατηγοριοποιήσεις και καθησυχάζουμε τους εαυτούς μας πως βρήκαμε την αιτία του προβλήματος. Πόσο εσφαλμένη αντίληψη είναι όμως αυτή.. Πόσο εύκολα ρίχνουμε κάτω από το χαλί αυτό που πραγματικά συμβαίνει και δεν αντέχουμε να κοιτάξουμε..
Διαχωρίζουμε τα παιδιά, κι αυριανούς ενήλικες, σε καλά και κακά και φαινόμαστε ευχαριστημένοι με αυτό. Για να μην θρηνήσουμε κι άλλα θύματα, είναι καιρός να διερωτηθούμε ως γονείς, εκπαιδευτικοί, μέλη της τοπικής κοινότητας και πολίτες της κοινωνίας: θέλουμε ένα σχολικό περιβάλλον που συμβάλλει στην κοινωνική ενσωμάτωση όλων των μαθητών ή ένα σχολικό πλαίσιο που συμβάλλει στην απομόνωση και τον εξοστρακισμό των ‘’δύσκολων’’ παιδιών και συνεπώς στη διαιώνιση και αύξηση της βίας;
Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι απαραίτητο οι εκπαιδευτικοί, μέσα σε όλες τις δυσκολίες που περνάνε, να ευαισθητοποιηθούν παραπάνω στην πρόληψη και την παρέμβαση με στόχο την ενσωμάτωση των παιδιών στην ομάδα της τάξης και του σχολείου. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι πολύπλοκος και απαιτητικός. Μαζί με τους γονείς και την τοπική κοινότητα καλούνται να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο συνεργασίας, με στόχο συναισθηματικά και πνευματικά υγιή παιδιά.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι απαραίτητο οι γονείς, μέσα σε όλες τις δοκιμασίες που περνάνε, να φτιάξουν σχέσεις ουσιαστικές με τα παιδιά τους. Σχέσεις με επικοινωνία, συναισθηματικό μοίρασμα και χώρο για αλήθεια. Σχέσεις που αντέχουν και τα όμορφα και τα άσχημα, όπου τα παιδιά τους θα νιώθουν άνετα να τους εκφράσουν ότι παραβιάζεται η ελευθερία τους και έχουν ανάγκη τη βοήθεια και την υποστήριξη τους. Σχέσεις όπου τα παιδιά θα νιώθουν άνετα να εκφράσουν το φόβο, την ανασφάλεια, την αδυναμία τους και δεν θα μεταχειρίζονται αθέμιτους τρόπους για να νιώσουν ότι αξίζουν, ότι είναι δυνατοί, ότι μπορούν να τα καταφέρουν.
Η έγνοια και το ζητούμενο όλων μας, με όποιον ρόλο κι αν έχει ο καθένας μας, είναι- και πρέπει να είναι- πώς να συμβάλλουμε ώστε τα παιδιά να γίνουν αυτόνομα πλάσματα, να έχουν το θάρρος της γνώμης τους, να αποδέχονται την διαφορετικότητα, να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες της ζωής χωρίς να εγκαταλείπουν την προσπάθεια, να πιστεύουν στις ικανότητες τους, να συνεργάζονται, να έχουν ελπίδα και όραμα, να αγαπάνε τη ζωή. Το κάνουμε άραγε; Ας αναρωτηθούμε.